alem
Een “Schokkerende” ontdekking in het "gat van Alem"
In 2005 werden aan de Maasoever bij “het gat van Alem” bij toeval de resten van houten planken die net boven het water uitstaken waargenomen . Een eerste verkenning leerde dat dit slechts het ”topje” van een nagenoeg compleet scheepswrak was.
Doel
Het doel van de vervolgverkenningen was om te achterhalen om welk type schip het gaat, waar zij voor gebruikt werd en mogelijk hoe zij aan haar einde is gekomen. Hiertoe werd het scheepswrak nauwkeurig opgemeten, werd de inhoud van het wrak onderzocht en werd een houtmonster genomen ten behoeve van de datering.
Resultaat
De spiegel van het wrak was nog redelijk intact, terwijl de boeg nagenoeg ontbrak. Daardoor kon slechts de minimale lengte van 12.8m worden bepaald, met een maximale breedte van 4.4m . De scheepswand was aan de buitenzijde bedekt met ijzeren platen, waartussen resten van breeuwsel aangetroffen werden. In het ruim van het schip werden resten van verfblikken en fuikringen aangetroffen. Buiten het wrak werden nog een fornuis en een kookpot gevonden. Verder ontbrak ieder spoor van een lading.
conclusie
De Invaart van Alem is een doodlopende Maasarm vlakbij Heerewaarden. In dit dorpje, waar Maas en Waal door een sluis met elkaar verbonden zijn, waren nog maar 60 jaar geleden talloze beroepsvissers actief. De grote rivieren waren toen nog rijk aan zalm en paling, die vaak met grote zeilschepen gevangen werd. Deze schepen werden vaak tweedehands gekocht in visserssteden rond de Zuiderzee. Deze afgedankte schepen waren nog voldoende betrouwbaar voor jarenlang gebruik op de rivieren. Als die schepen niet meer drijvende gehouden konden worden werden ze afgebroken of afgezonken. Een van die schepen werd door Mergor in Mosam gevonden op een oude krib in de Invaart van Alem, reeds in vergaande staat van verval. Het wrak riep meteen vragen op over de geschiedenis van het schip. Een mooi object voor een serieus archeologisch onderzoek, waarvoor de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed welwillend toestemming verleende. Na het in kaart brengen van de hele site, het opmeten van de resten van de houtconstructie en het verzamelen en determineren van vondsten, werd een historische reconstructie gemaakt. Het schip is rond 1870 gebouwd, mogelijk in Volendam, als een zogenaamde Kwakbotter, een platbodem va 5 bij 15 meter, geschikt voor gebruik in het rivierengebied. Vondsten van inventarisstukken geven een beeld van het leven aan boord. Het schip werd bemand door 2 tot 3 vissers die voor langere tijd aan boord werkten, aten en sliepen. Na 1941 zonk het schip per ongeluk en werd, om geen gevaar voor de scheepvaart te vormen, op de krib getrokken.
Krantenartikel uit de Carrilon van Alem, september 2011